Kōbō Abe "Kobieta z wydm"

Z okładki:

"Stąd nie można uciec. Entomolog z Tokio wyrusza na krótką wyprawę w poszukiwaniu piaskowych owadów. Nie spodziewa się, że na nadmorskich wydmach przydarzy mu się coś niewytłumaczalnego. Uwięziony w pułapce bez wyjścia, z tajemniczą kobietą u boku, dzień po dniu będzie walczył o życie z niszczycielską potęgą piasku. Bezsensowny wysiłek, prowokujące zachowanie kobiety i skomplikowane relacje między dwójką więźniów bardziej przypominają senne majaki niż rzeczywistość. Czy można jeszcze wrócić do normalnego świata?
Niepokojąca Kobieta z wydm, wybitna powieść japońska, należy do kanonu arcydzieł literatury światowej."  

Kōbō Abe (1924—1993) to jeden z najbardziej innowacyjnych autorów w powojennej Japonii. Uważany jest za czołowego reprezentanta japońskiego modernizmu powojennego. Na Zachodzie zdobył sławę przede wszystkim wydaną w 1962 roku powieścią "Kobieta z wydm", za którą otrzymał nagrodę Yomiuri.

Głównym bohaterem powieści jest wszechobecny piasek. Z nim to związane są losy tytułowej bohaterki oraz Mężczyzny, który znalazł się w nieodpowiednim miejscu i nieodpowiednim czasie. Nauczyciel i etymolog w jednej osobie — Niki Jumpei wziął trzy dni urlopu, aby wyruszyć na poszukiwanie cicindeli — owada zamieszkującego piaszczyste miejsca. Cały dzień przemierzał okolice wydm. Z ulgą przyjął propozycję noclegu w bardzo dziwnie położonej wsi. Nie spodziewał się, że jest to podstęp miejscowych chłopów, którzy poszukiwali taniej siły roboczej. Przyjął gościnę Kobiety, której dom znajdował się w głębokiej jamie. Nie wiedział jednak, że otrzymał właśnie bilet w jedną stronę. To, co miało być jednym noclegiem, zmieniło się w lata. Mężczyzna przechodzi przez wszystkie fazy związane z zaistniałą sytuacją: zaskoczenie, bunt i akceptację. Wyznaczył sobie cel: ucieczkę. Czy uda mu się go zrealizować?

Kraj Kwitnącej Wiśni — inna kultura, mentalność, wrażliwość. Wśród modnych, ostatnimi czasy, historii o gejszach, można również trafić na literaturę ambitniejszą. Do takiej właśnie zalicza się twórczość Kōbō Abe. "Kobieta z wydm" to powieść-parabola (Mężczyzna, Kobieta, Starzec, jako określenia postaci, miejsce akcji ma charakter metaforyczny) z elementami groteski, absurdu. Poza warstwą dosłowną istniej tu druga, alegoryczna, którą powinien odkryć czytelnik.

Podczas lektury nasuwa się wiele pytań. Każde kolejne odczytanie sprawi, że będzie ich przybywało. Bardzo czytelny jest przekaz porównujący wieś, w której znalazł się Mężczyzna do systemu totalitarnego. Rządy, w tym systemie, polegają na całkowitym podporządkowaniu społeczeństwa przez wprowadzenie systemu kontroli (w powieści: strażnik na wieży). Ludzie mają ciężko pracować (w powieści: wybieranie piasku). Jeśli ich praca będzie przynosiła oczekiwane efekty, zostaną wynagrodzeni (w powieści: otrzymają wodę, papierosy, gazetę, sake). Najbardziej przeraża fakt, że człowiek jest się w stanie przystosować do wszelkich warunków, a co za tym idzie zatracić swój instynkt obrony.

"Kobieta z wydm" to, chciałoby się powiedzieć, książka dla każdego. Jednak tak nie jest. Na pewno nie spodoba się ona osobom, które w słowie pisanym szukają rozrywki. Nie spodoba się też osobom, które lubią powieści oparte o dialog, a nie opisy. Dla kogo zatem będzie ona odpowiednia? Czytelnicy, którzy cenią powieść skłaniającą do refleksji, poszukują w niej kontekstów, lubią strumienie świadomości, rozważania filozoficzne, na pewno będą usatysfakcjonowani po lekturze omawianego dzieła. 

Wydawnictwo: Znak
Kategoria: Literatura piękna

Liczba stron: 188

Data wydania: 2007
ISBN: 978-83-24-00779-0