Lisa See "Kwiat Śniegu i sekretny wachlarz"

Opis książki

"Niezwykła historia dwóch Chinek laotong: przyjaciółek od serca, które - by zostać bratnimi duszami - musiały według tradycji posiadać wiele wspólnych cech. Lilia i Kwiat Śniegu urodziły się w tym samym czasie i tego samego dnia brutalnie skrępowano im stopy. Ich losy, wyznaczone przez chińskie zwyczaje, potoczyły się jednak odmiennie..."

Literatura Bliskiego i Dalekiego Wschodu zarazem fascynuje i przeraża przeciętnego Europejczyka. Zadziwia swoją egzotyką, pięknem krajobrazu, a wzbudza trwogę tradycjami, obyczajami i pozycją kobiet w społeczeństwie. Nie inaczej jest podczas lektury powieści Lisy See. 

"Kwiat Śniegu i sekretny wachlarz" to fikcja literacka oparta na autentycznych zapiskach bezimiennych kobiet chińskich żyjących w dziewiętnastym wieku. Autorka zaprasza nas w niezapomnianą podróż na chińską prowincję, gdzie kobieta to "bezużyteczna gałązka", a potomek płci żeńskiej, to jeszcze jedna "gęba" do wyżywienia, gdzie za największe błogosławieństwo uznaje się śmierć nowo narodzonej dziewczynki. Kobieta od najmłodszych lat uczona jest bezwzględnego posłuszeństwa: najpierw względem ojca, potem męża, a na końcu syna. Od szóstego roku życia przebywa w domu, gdzie większość czasu spędza w izbie dla kobiet, ucząc się prac typowo kobiecych.

Bohaterką, a zarazem narratorką powieści jest osiemdziesięcioletnia Lilia. Dzięki jej opowieści poznajemy trudy życia codziennego, obyczaje i okrutną względem małych dziewczynek tradycję krępowania stóp. Najbardziej przerażające jest to, że ból i cierpienie związane z krępowaniem stóp zadawały swoim córkom matki. Lisa See nie szczędzi czytelnikowi drastycznych opisów związanych z tym zwyczajem. Po co i dlaczego krępowało się stopy? Otóż w dziewiętnastowiecznych Chinach wartość kobiety mierzono dobrze ukształtowaną stopą, najlepiej o długości siedmiu centymetrów — była to "złota lilia" — oraz ilością urodzonych synów. W praktyce wyglądało to w ten sposób, że im mniejsza stopa, tym wyższa pozycja w hierarchii społecznej. Kobiety, którym w dzieciństwie nie krępowano stóp były napiętnowane, tzn. mogły pracować w polu albo zostać "małymi synowymi" wykorzystywanymi seksualnie przez wszystkich mężczyzn w rodzinie. 

Lilia pochodziła z ubogiej rodziny, jednak miała szczęście, ponieważ jej los został spleciony z losem innej dziewczynki o imieniu Kwiat Śniegu i przypieczętowany laotong czyli węzłem przyjaźni, w którym miłość siostrzana jest silniejsza i trwalsza niż ta, która występuje między małżonkami. Dziewczynki, tak jak i wiele kobiet posługiwały się nu shu, czyli sekretnym pismem kobiet. Pismo to różniło się znacznie od pisma mężczyzn, którzy nie ingerowali w sposób komunikacji płci przeciwnej. Same kobiety musiały wykazać się inteligencją, gdyż znaczenie słów należało odczytywać w kontekście tekstu, inaczej treść przekazu wprowadzała zamęt i niezrozumienie, co natomiast prowadziło do nieporozumień.   

"Kwiat Śniegu i sekretny wachlarz" to powieść o dojrzewaniu kobiet i pokonywaniu przez nie kolejnych etapów życia: Dni Córki, Dni Upinania Włosów, Dni Ryżu i Soli, Dniu Spokojnego Siedzenia. Każdy z tych etapów to bogata skarbnica wiedzy na temat obrzędów, tradycji i obyczajów związanych z różnymi wydarzeniami, które są nierozerwalnie związane z codziennym życiem na chińskiej prowincji. Poza wspomnianym już przeze mnie zwyczajem krępowania stóp dowiadujemy się między innymi o tym jak wyglądał pochówek zmarłych, jak wyglądały przygotowania przedślubne oraz jak przebiegała sama ceremonia zaślubin. 

Zachęcam każdego, kto gotowy jest na to, aby zmierzyć się z brutalnym i niewyobrażalnym dla nas życiem kobiet chińskich w dziewiętnastym wieku, do sięgnięcia po powieść Lisy See "Kwiat Śniegu i sekretny wachlarz".  

Kategoria: Literatura piękna

Liczba stron: 350

Wydawnictwo: Świat książki